| RODZAJ | Berberys |
| GATUNEK | pospolity |
| RODZINA | Berberysowate |
| NAZWA ŁACIŃSKA | Berberis vulgaris |
| WYSTĘPOWANIE | Występuje w stanie dzikim w Europie. W Skandynawii i na Wyspach Brytyjskich gatunek zadomowiony. Dawniej berberys występował pospolicie w stanie naturalnym na całym obszarze Polski. Rósł na miedzach, zboczach, w zaroślach i na brzegach lasów. Odkryto jednak, że jest żywicielem pośrednim rdzy zbożowej i dlatego został praktycznie całkowicie wytrzebiony ze stanu naturalnego. |
| STATUS | Gatunek rodzimy. |
| POKRÓJ | Krzew o wysokości do 3 m z kanciastymi gałązkami i trójdzielnymi cierniami. |
| LIŚCIE | Delikatnie, kolczasto ząbkowane, odwrotnie jajowate do podłużno-eliptycznych, o długości od 3 do 6 cm, stojące w pęczkach na krótkopędach. |
| KWIATY | Pachnące, żółte z trzema płatkami korony wykształconymi jak działki kielicha i z sześcioma miodnikami wyglądającymi jak płatki korony, zebrane w zwisające grona o długości do 5 cm. |
| OWOCE | Jajowaty, podłużny albo cylindryczny, jest wielonasienną, lśniąco czerwoną jagodą. |
| OPIS | Gałązki kanciaste z trójdzielnymi cierniami. |
| SIEDLISKO | Miedze, zbocza, zarośla i brzegi lasów. Obecnie często sadzony w miastach jako roślina ozdobna. |
| OKRES KWITNIENIA | Maj - czerwiec. |
| WŁASNOŚCI LECZNICZE | Kora i korzenie mają właściwości antybiotyczne, zawierają alkaloidy izochinolinowe, głównie berberynę, berbaminę, palmatynę i magnoflorynę. |
| UWAGI | W dawnych czasach stosowano go nie tylko w medycynie. W starożytności drewno berberysu było powszechnym materiałem w stolarstwie i tokarstwie. Wyrabiano z niego elementy do mebli, przedmioty ozdobne, a z kory i korzeni otrzymywano złocisty wyciąg do barwienia włókien naturalnych: jedwabiu, lnu i bawełny, z soku owoców otrzymywano czerwony atrament.
W przemyśle cukierniczym używa się berberysu zamiast cytryny, nazywany jest nawet polską cytryną. |
 |
